در دنیای امروز، که نیاز به تسهیلات بانکی برای افراد و کسبوکارها امری اجتنابناپذیر است، علاوه بر نیاز به افتتاح حساب، اعتبارسنجی نیز نقشی کلیدی در دریافت اعتبار و وام ایفا میکند. سیستم اعتبارسنجی به بانکها و نهادهای مالی این امکان را میدهد تا ، پیش از اعطای هرگونه وام یا تسهیلات، با بررسی دقیق وضعیت مالی و خوش حسابی متقاضیان، با اطمینان بیشتری به اعطای تسهیلات بپردازد، ریسک نکول را به حداقل برساند و در عین حال از منابع خود محافظت کنند. در این میان، بانک تجارت نیز با اپلیکیشن باجت، فرآیند اعتبارسنجی را برای مشتریان خود تسهیل کرده است و این امر را کامل آنلاین طی فرایندهای درخواست اعتبار انجام میدهد. در این مقاله جامع، به بررسی کامل اعتبارسنجی بانکی، هدف آن، چگونگی عملکرد آن در باجت و هر آنچه برای درک و بهبود رتبه اعتباری خود نیاز دارید، خواهیم پرداخت.
اعتبارسنجی بانکی و رتبه اعتباری چیست؟
اعتبارسنجی بانکی فرآیندی است که طی آن بانکها و موسسات مالی، با استفاده سابقه مالی، بدهیها و خوشحسابی، یک فرد یا شرکت، توانایی و تمایل آنها را برای بازپرداخت به موقع بدهیها و تعهدات مالی ارزیابی میکنند.
رتبه یا امتیاز اعتباری (Credit Score)، عددی بین 0 تا 900 است که نشاندهنده میزان اعتماد بانک به بازپرداخت اقساط توسط مشتری است. هر چه این عدد بالاتر باشد، شانس دریافت وام بیشتر میشود. این نمره با حروف الفبای انگلیسی از A تا E نامگذاری میشود و در ایران، این رتبهبندی معمولاً توسط سامانه اعتبارسنجی مرکزی (سامانه جامع رتبهبندی اعتباری) و شرکتهای خصوصی فعال در این زمینه انجام میشود.

چرا اعتبارسنجی اهمیت دارد؟
اعتبارسنجی بانکی به دلیل کاهش ریسک نکول از اهمیت بالایی برخوردار است. این فرایند به بانکها امکان میدهد سقف اعتبار، مدت و نرخ کارمزد را منصفانه و مبتنی بر داده و رفتار مشتریان خود، تعیین کنند؛ و در نتیجه، منابع خود را بهتر تخصیص دهند و در نهایت باعث حفظ پایداری نظام مالی خواهند شد. فرایند اعتبارسنجی برای مشتریان نیز هائز اهمیت است زیرا دریافت اعتبار را سریعتر و شفافتر میسازد، نیاز به وثیقه/ضامن را در بسیاری از موارد کاهش میدهد، و مشتریان با بهبود سابقه اعتباری خود میتوانند در آینده به شرایط بهتر و آسان تر در دریافت تسهیلات و اعتبارات، دست یابند.
هدف اعتبارسنجی بانکها در ایران
هدف از اعتبارسنجی، کاهش ریسک مالی (نکول) برای بانکها و در نتیجه، پایداری بیشتر نظام بانکی است. با اعتبارسنجی، بانکها میتوانند از اعطای تسهیلات به افراد یا کسبوکارهایی که توانایی یا تمایل به بازپرداخت ندارند، جلوگیری کنند. این امر به حفظ منابع مالی بانک و جلوگیری از مطالبات معوق کمک میکند.
در ایران، اعتبارسنجی از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به حجم بالای تقاضا برای تسهیلات بانکی، وجود یک سیستم جامع اعتبارسنجی، به بانکها کمک میکند تا متقاضیان را بر اساس معیارهای مشخصی اولویتبندی کرده و منابع خود را به صورت بهینه تخصیص دهند.

اعتبارسنجی در باجت
باجت به عنوان پلتفرم هوشمند مالی، با اتصال مستقیم به سامانه اعتبارسنجی ایرانیان و APIهای رسمی، امکان دریافت رتبه اعتباری را برای مشتریان خود در اپلیکیشن باجت به صورت کاملا آنلاین فراهم کرده است. هر اعتبار سنجی بین 3 تا 6 ماه اعتبار دارد که طی فرایند درخواست برای دریافت تسهیلات و اعتبارات باجت، قابل مشاهده است. در اپلیکیشن باجت شما برای دریافت اعتبار BNPL (الان بخر، بعدا پرداخت کن)، اعتبار اقساطی کالانو و همچنین وام ممتاز نیاز به اعتبارسنجی دارید؛ شما میتوانید نحو دریافت هر یک از این اعتبارات و تسهیلات را از شرایط تا چگونگی دریافت در مقالات دیگر مرتبط در مجله باجت، مطالعه کنید.
اشخاص حقیقی:
افرادی که به دنبال دریافت وام شخصی، خرید کالا یا خدمات اقساطی هستند، میتوانند از طریق باجت گزارش اعتبارسنجی خود را دریافت و به بانک ارائه دهند.
اشخاص حقوقی:
شرکتها و کسبوکارها نیز برای دریافت تسهیلات یا همکاریهای اعتباری با بانکها باید وضعیت اعتباری خود را از طریق گزارشهای معتبر ارائه کنند. در این فرایند اطلاعاتی مانند بدهیهای تجاری، گردش حساب و ضمانتنامهها بررسی میشود.
چه اطلاعاتی در رتبه اعتباری شما وجود دارد؟
- سابقه بازپرداخت: مهمترین عامل، چگونگی بازپرداخت وامها و اقساط در گذشته است. پرداخت به موقع، امتیاز مثبت و تاخیر یا نکول، امتیاز منفی دارد.
- میزان بدهی: حجم کل بدهیهای فرد نسبت به توان بازپرداخت او.
- تعداد و نوع تسهیلات: تعداد وامها و تسهیلات دریافتی و نوع آنها (مثل وام مسکن، خودرو، شخصی).
- مدت زمان سابقه اعتباری: هرچه سابقه اعتباری طولانیتر و با ثباتتر باشد، بهتر است.
- استعلامهای اعتباری: تعداد دفعاتی که سابقه اعتباری شما توسط موسسات مختلف استعلام شده است. استعلامهای متعدد در مدت زمان کوتاه میتواند نشانه نیاز مالی شدید باشد و امتیاز منفی داشته باشد.
- چکهای برگشتی: داشتن چک برگشتی، تاثیر بسیار منفی بر رتبه اعتباری دارد.
- تسهیلات ضمانتی: تسهیلاتی که فرد برای دیگران ضمانت کرده و تعهدات آنها.

چگونه رتبه اعتباری خود را افزایش دهیم؟
افزایش رتبه اعتباری، به معنی بهبود سوابق مالی و نشان دادن خوشحسابی به بانکها است. برای این منظور میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- پرداخت به موقع اقساط و بدهیها: مهمترین عامل در افزایش رتبه اعتباری، پرداخت به موقع تمامی اقساط وامها، قبوض و بدهیهای دیگر است.
- جلوگیری از چک برگشتی: داشتن حتی یک فقره چک برگشتی میتواند تاثیر بسیار مخربی بر رتبه اعتباری شما داشته باشد.
- مدیریت بدهیها: سعی کنید میزان بدهیهای خود را در حد معقولی نگه دارید و از گرفتن وامهای متعدد بدون نیاز واقعی پرهیز کنید.
- داشتن سابقه اعتباری مثبت و شفاف: استفاده مسئولانه از تسهیلات بانکی و بازپرداخت به موقع آنها، به مرور زمان سابقه اعتباری شما را بهبود میبخشد.
- کاهش تعداد استعلامها: تا حد امکان از استعلامهای مکرر و بیدلیل سابقه اعتباری خود بپرهیزید، به خصوص زمانی که قصد دریافت وام ندارید.
- بررسی دورهای گزارش اعتباری: به صورت دورهای گزارش اعتباری خود را از سامانههای مربوطه دریافت و صحت آن را بررسی کنید و در صورت وجود اشتباه، آن را اصلاح کنید.
چه عواملی باعث کاهش رتبه اعتباری میشود؟
- تاخیر در پرداخت اقساط یا عدم پرداخت: هرگونه تاخیر یا نکول در بازپرداخت وامها و تسهیلات.
- چکهای برگشتی: ثبت حتی یک فقره چک برگشتی در سوابق شما.
- افزایش ناگهانی بدهیها: گرفتن وامهای متعدد در مدت زمان کوتاه یا افزایش قابل توجه بدهیها.
- استعلامهای مکرر اعتباری: استعلامهای متعدد از سابقه اعتباری شما توسط خودتان یا موسسات مختلف در بازه زمانی کوتاه.
- ضمانت برای افراد بدحساب: اگر برای فردی ضمانت کردهاید که تعهدات مالی خود را به موقع پرداخت نکرده است، رتبه اعتباری شما نیز تحت تاثیر قرار میگیرد.
- سابقه ورشکستگی یا مشکلات حقوقی: هرگونه سابقه حقوقی مرتبط با مسائل مالی میتواند تاثیر منفی داشته باشد.

سخن آخر
شما با در نظر گفتن مطالب ذکر شده در این مقاله میتوانید رتبه اعتباری خود را بهبود دهید و از کاهش آن جلوگیری کنید و با رتبه اعتباری خود از تسهیلات و اعتبارات تمامی بانک ها و موسسات مالی برخوردار شوید. امتیاز اعتباری بالا، مسیر دریافت وام خرید کالا کالانو، وام ممتاز 500 میلیونی و… از باجت بانک تجارت را نیز هموار میکند؛ مشتریان خوشحساب، بدون نیاز به ضامن و با مراحلی هموارتر میتوانند وام یا اعتبار دریافت کنند. لازم به ذکر است برای دریافت هرگونه تسهیلات با آگاهی از شرایط و موارد مورد نیاز آن، اقدام کنید.

نظرات
نظر خود را وارد نمایید